تا کنون با انواع مختلف هودهای مورد استفاده در آزمایشگاه ها و کلین روم ها آشنا شدید. هود شیمیایی و هود لامینار از انواع این هود ها بوده اند که پیش تر درباره آنها صحبت کرده ایم. اگر مایل به خواندن مطالب بیشتری در خصوص هود های بیولوژیک (BSC) هستید ادامه ی این مطلب را از دست ندهید.
هود بیولوژیکی برای حفظ سلامت کارکنان و محیط و نمونه ها در آزمایشگاه ها مورد استفاده قرار میگیرد. این هود با ایجاد جریان هوای مناسب و یکنواخت از کاربر در برابر آلودگی ناشی از انگل ها، باکتری ها، ویروس ها و قارچ ها محافظت می کند. از دیگر ویژگی های مهم این هود که آن را از انواع دیگر متمایز می کند این است که این هود از نمونه های آزمایشگاهی در برابر عوامل آلوده محیط محافظت می کند.
ساختار هود بیولوژیکی
هود بیولوژی محفظه ای از جنس استیل است. در اکثر مدل ها پنجره شیشه ای در قسمت جلو هود تعبیه شده است که ارتفاع این پنجره قابل تغییر است. موتور الکتریکی، هواکش و کانال های هود سیستم تهویه هود ایمنی بیولوژیکی را تشکیل میدهند. نحوه پاکسازی محیط در هود بیولوژیکی به این صورت است که هوای ورودی به هود از طریق کانال های هود عبور کرده و به وسیله فیلترهای HEPA پاک سازی می شوند.
انواع هود بیولوژی
هود ایمنی بیولوژیکی بر اساس قابلیت مهار هنگام کار با عوامل بیولوژیکی و پرخطر به سه کلاس، طبقه بندی می‌شود. در ادامه با این سه کلاس آشنا خواهید شد.
بایو سیفتی کابینت کلاس I
بایو سیفتی کابینت کلاس I کاربران را در برابر عوامل آلوده کننده ایمن می کند اما هیچ ایمنی و حفاظتی از مواد و نمونه ها به وسیله این هود ایجاد نمی شود. اگر بخواهیم میزان آلودگی محیطی که این هود در آن کاربرد دارد را بررسی کنیم، این هود بیشتر در محیط های با آلودگی کم و متوسط کاربرد دارد. در ساختار این هود از فیلتر HEPA استفاده شده است. در این هود، هوا وارد کابینت هود می‌شود. سپس به کمک فیتر HEPA و یا فیلتر کربن تهویه شده و مجددا وارد محیط می‌شود.
اما در چه صورتی نمی توان از این هود استفاده کرد و جایگزین این نوع هود چیست؟ هود بیولوژی کلاس I از موادی که تحت تاثیر آئروسل‌های موجود در محیط هستند محافظت نمی کند. دلیل این موضوع این است که ممکن است هوای آلوده قسمت پایین باعث آلودگی نمونه ها شود. در این شرایط استفاده از هود بیولوژیکی کلاس II توصیه می شود.
بیوسیفتی کابینت کلاس II
با وجود اینکه بیوسیفتی کابینت کلاس II نیز مانند کلاس I در محیط هایی که عوامل بیولوژیک کم خطر یا خطر متوسط وجود دارند استفاده می شود اما مهمترین تفاوت آن با نوع I محافظت از نمونه ها است.
در این هود بیولوژی پس از باز شدن قسمت جلوی هود جریان هوا وارد هود می شود، هوا به سمت فیلتر های هود هدایت می شوند و پس از عبور از فیلتر ها به سمت پایین هود منتقل می شوند و از مواد و نمونه ها محافظت می کند. سپس به طور مجدد هوا از طریق کانالی پشت هود هدایت می شود و پس از عبور از فیلتر هپا به داخل هود باز می گردد. در واقع ساختار هود از یک مکنده در پایین هود جهت ورود هوا به داخل هود، فیلتر جهت تصفیه هوا و دمنده جهت انتقال هوای تمیز به داخل محفظه است.
در نوع II جهت جلوگیری از ایجاد فشار هوا در محفظه، امکان خروج هوای تصفیه شده به بیرون نیز وجود دارد. هود بیولوژیکی کلاس II در دو نوع A و B ساخته می شوند. این دسته بندی بر اساس بر اساس شکل و درصد هوای هدایت شده به بیرون در هود نوع II است.
هود ایمنی بیولوژیکی کلاس II نوع A
در هود ایمنی بیولوژیکی کلاس II نوع A حدود سی درصد از هوا به فضای بیرون منتقل می شود و حدود هفتاد درصد مجدداً به محل کار باز می‌گردد.
هود ایمنی بیولوژی کلاس II نوع B
در هود بیولوژیکی کلاس II نوع B میزان هوای منتقل شده به بیرون هود برعکس مدل A است. در این مدل حدود هفتاد درصد از هوا به فضای بیرون منتقل می شود و حدود سی درصد مجدداً به محل کار باز می‌گردد. در واقع در این پس از فیلتراسیون، هوا به‌طور کامل به محیط خارج تزریق می شود و مجددا در محل انجام آزمایش به گردش در نمی‌آید.
کاربرد کابینت‌های بیوسیفتی نوع B II هنگام کار با مواد شیمیایی سمی، که تحت هر شرایطی خطرناک هستند، نمایان می شود. این نوع کابینت ها تمام هوای ناسالم را به بیرون منتقل می کنند و آلودگی محیط کار به گردش نمی آید.
هود بیولوژیکی کلاس III
هود ایمنی بیولوژیکی کلاس III که Glovebox نیز نام دارد، دارای بالاترین سطح محافظت از کاربران، محیط و نمونه ها است. این هود از نظر عملکرد مانند نوع II است و هم از کارکنان و هم از محیط حفظت می کند. تفاوت این کلاس با کلاس II نوع محیطی است که هود در آن مورد استفاده قرار می گیرد. این هود در مکان هایی که میزان آلودگی در بالاترین سطح قرار دارد مورد استفاده قرار میگیرد.
طراحی هود بیولوژیکی کلاس III به گونه ای است که تماس کاربر با نمونه را به حداقل می رساند. محفظه هود کلاس III کاملا بسته می‌باشد و راه تماس کاربر با نمونه ها از طریق دستکش های لاستیکی عایق است.
تفاوت فوم هود با هود ایمنی بیولوژی
از دیگر محصولات شرکت کاوش طب فوم هود ها یا هودهای شیمیایی هستند. هر دو این هودهای آزمایشگاهی برای محافظت از پرسنل در برابر خطرات محیطی استفاده می شوند اما تفاوت این دو نوع هود چیست؟
اگر بخواهیم یکی از تفاوت های فوم هودها و بیوسیفتی کابینت‌ها را نام ببرم می توانیم هدف استفاده از این هودها را مورد بررسی قرار دهیم. وظیفه فوم هودها محافظت از کاربر است در حالی که هود بیولوژی علاوه بر کاربر از محیط و نمونه نیز محافظت می‌کند.
دیگر تفاوت این دو وجود هود فیلتر HEPA در نوع بیوسیفتی کابینت است در حالی که این فیلتر در نوع فوم هود وجود ندارد. محیط هایی که در آن ها هود بیولوژیکی مورد استفاده قرار می گیرند تحت تاثیر آلودگی ناشی از مواد عفونی و بیولوژیکی است، در حالی که محیط هایی که فوم هود ها در آن ها قرار می گیرد تحت تاثیر آلودگی ناشی از مواد شیمیایی است.
مورد آخری که از تفاوت این دو نوع هود می توان نام برد نوع هدایت هوای آلوده به محیط خارج است. در فوم هود هوا به خارج از ساختمان منتقل می شود اما در هود بیولوژی هوا تنها در صورت آلودگی‌زدایی هوا به خارج از ساختمان هدایت می شود.
